نفحات نفت

نمایندگان مجلس به هر چهار وزیر پیشنهادی محمود احمدی نژاد رای اعتماد دادند و بالاخره وزارتخانه های نفت، صنعت و تجارت و کار، رفاه و تعاون به سر وسامان رسیدند. اما دراین میان کارشناسان متفق القول اذعان دارند که رستم قاسمی کاری به مراتب دشوارتر از سایر وزرا در پیش رو دارد. 

رستم قاسمی مدیر سابق قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء درحالی به وزارت وزارتخانه نفت منصوب شده است که وضعیت نفتی کشور این روزهای به شدت نابسمان است. براساس آمارهای موجود،از ابتدای امسال تا کنون بیش از 50هزار بشکه از ظرفیت تولید و 80 هزار بشکه از تولید نفت ایران کاسته شده است.این در حالی است که مسوولان نفتی همواره تاکید داشته اند تولید نفت ایران به دلیل پایبندی ایران به اوپک زیر 4 میلیون بشکه در روز است در حالیکه آمارها نشان می دهد به دلیل عدم بهره برداری به موقع از 20 میدان نفتی طی دو سال گذشته و همچنین تزریق نکردن گاز به میادین،ظرفیت تولید نفت ایران سیرنزولی داشته است.این سیرنزولی در شرایطی است که قراربود تا پایان برنامه چهارم توسعه تولید نفت ایران از مرز 5 میلیون بشکه عبور کند و راهی شود برای تبدیل شدن ایران به قدرت اول منطقه در سال 1404!  

دوران رکود پارس جنوبی
قاسمی وعده داده تا وضعیت قرمز نفت را با تحقق آرزوهایی چون افزایش سطح تولید نفت و سرعت بخشیدن به پروژه های گازی پارس جنوبی بهبود بخشد.
این در حالی است که اکثر پروژه های پارس جنوبی با تاخیر مواجهند.شش فازی که در خرداد سال گذشته قرارداد آنها به امضاء رسید و قرار است 35 ماهه به بهره برداری برسند جمعا 17درصد پیشرفت فیزیکی دارند درحالیکه قراربود این رقم در شرایط فعلی 31.5 درصد باشد.
روند اجرایی فازهای 12،15و16،17و18 هم با رشد منفی مواجه شده اند که حاکی از نابسامانی در مدیریت این پروژه هاست.
فاز 11 پارس جنوبی و گلشن-فردوسی و پارس شمالی هم در بلاتکلیفی و حالت تعلیق به سر می برند.فاز 9و10 پارس جنوبی هم هنوز در بخش جفاری دچار مشکل است و کار همچنان به کندی پیش می رود.طرح لایه های نفتی هم عقب ماندگی جدی از برنامه دارد.
 این آمار به قدری نا امید کننده است که گفته می شود به دلیل تاخیر در برداشت گاز از سوی ایران و برداشت دو برابر قطر گاز این میدان به سمت قطری ها حرکت کرده و تا چند سال آتی برداشت از این میدان بسیار دشوار خواهد شد و در بدبینانه ترین حالت ادامه این روند دیگر گازی برای بهره برداری باقی نخواهد گذاشت.  

تولید بنزین بی کیفیت، پر زدن مشتری با کیفیت 

وضعیت تولید بنزین نیز در شرایطی که بدون پشتوانه مطالعاتی اجرایی شده است دستکمی از دیگر بخش هاندارد.درست است که در تولید این فراورده خودکفا شده ایم اما در چند ماه آینده قطعا شاهد روزهایی خواهیم بود که بنزین تولیدی ما بروری دستمان می ماند آنهم در شرایطی که با اختصاص نفت بیشتر هم جایگاه خود در مجامع بین المللی را از دست داده ایم و هم خریداری برای بنزین خود نداریم. برای نمونه درحال حاضر روزانه حدود 60 میلیون لیتر بنزین در کشور تولید می شود که گفته می شود به طور متوسط از این میزان روزانه تنها 54 میلیون لیتر به مصرف اختصاص می یابد. بنابراین در شرایطی که ایران توان صادرات روزانه 6 میلیون لیتر بنزین در روز را دارد اما آمار گمرک نشان می دهد که روزانه 700 هزار لیتر از بنزین کشور صادر می شود. این درحالی است که قراراست تولید بنزین کشور تا پایان سال با تخصیص بیش از دو میلیون بشکه نفت به 69 میلیون لیتر در روز برسد. رقمی که در صورتی محقق خواهد شد که ایران جایگاه خود را به عنوان دومین صادرکننده نفت از دست ندهد. آن هم در شرایطی که ایران در جذب خریدار برای بنزین خود ناکام مانده است.  

توقف سوآپ نفت و مضرات کلان آن
دستور توقف سوآپ نفت نیز از جمله اتفاق های ناخوشایندی بوده که منافع ملی را به شدت به خطر انداخته است و باید  به این بخش سروسامانی جدی داد.ضمن آنکه در حال حاضر یکی از طرفین قرارداد سوآپ نفت از ایران شکایت کرده و باید سروسامانی به این اختلاف داد.چرا که تنها هزینه وکیل برای هر روز بررسی این شکایت در دادگاه بین المللی بار مالی سنگینی برای کشور بوده است.
هادی نژادحسینیان معاون امور بین الملل وزارت نفت در دوران اصلاحات در این خصوص حرف های جالبی بیان میکند:« انتصاب  مدیران نا آشنا  و کم تجربه  باعث نابسامانی  در صنعت نفت می شود .  وقتی اخرین وزیر نفت  دولت دهم  معرفی  شد و نسبت  به عدم دانش و تجربه  وی در نفت اعترض شد ،گفته شد که وی  مدیری استراتژیست است  شش ماه  درباره نفت مطالعه  و تحقیق می کند و بعد کار اصلاحات در نفت را  شروع خواهد کرد. بعد شش ماه ا قای  وزیربا صدور دستور توقف کلیه عملیات سواپ ، اولین  سیاست  اصلاحی  خود را اعلا م کرد.  حالا کارشناسان ماه هاست که بدنبال  راه  اندازی  مجدد عملیات سواپ هستند  ولی  شرکت های مربوطه زیر  بار نمی روند .»  

متخصصان به پیش
درعین حال کنارزدن مدیران با تجربه نفتی از عرصه فعالیت در بخش های مختلف این صنعت این روزها یکی از اساسی ترین دغدغه هایی محسوب می شود که رستم قاسمی در قدم اول باید آن ها را رفع رجوع کند.البته براساس شنیده ها وی این وعده را به برخی از متخصصین نفتی داده است که به محض ورود به نفت تغییرات گسترده ای را در راستای بهبود وضعیت اعمال کند.قاسمی در گفتگویی اعلام داشت:« سیاست بنده حفظ منابع انسانی متخصص است و هر کس که متخصص باشد نباید نگران این مسایل باشد چرا که قطعا براساس تخصص اش در جایگاه خود قرارخواهد گرفت.»  

به هر حال این وزیر نفت دولت دهم راهی سخت پیش روی دارد که باید دید رای قاطع نمایندگان به وی تا چه اندازه درست بوده است که قطعا با مرور زمان و در آینده ای نه چندان دیر مشخص خواهد شد.